İkinci Dünya Savaşı'na dahil olmuş ülkeler arasında bir çok alanda olduğu gibi savaş teknolojileri içinde büyük bir yarış söz konusuydu bu teknoloji yarışında en belirgin savaş araçlarından biri ise tanklarda özellikle ikinci Dünya Savaşı'nın başında Almanların geliştirdiği savaş takti Blitzkrieg durdurulamaz gibi gözükse de müttefikler ilerleyen dönemde bu savaş tarzına alışmışlardı müttefikler geliştirdikleri tanıklar ile alman panzerleri karşısında dengeyi sağlamaya başladıklarında ise alman mühendisliği 1942 yılında sahalara yeni bir tank sürmüştü bu tank da Panzerkampfwagen kısaca tiger-1 tankı idi ilk olarak doğu cephesinde görülmeye başlayan tiger-1 Sovyet Ordusunda büyük
şaşkınlığa uğrasada Sovyetler bu tanka karşı önlemlerini almaya başlamıştı Tiger tankın ünü tabii ki Amerikan ve Britanya kuvvetlerinede yayılmıştı bu kuvvetlerin üretimine öncelik verdiği tank s SHERMAN-M4 tankı idi sahada hızlı bir tank olmasına rağmen 75 mm'lik kısa namlulu topu tiger-1 Zırhını delebilecek kapasitede değildi. Bu konuda en güzel örnek ünlü alman tank komutana
Michael Wittmann bir Firefly tarafında vurulup Tiger-1 tankının imha edilmesidir. ilk olarak SHERMAN Firefly ya neden ihtiyaç duyduğu ve tasarım nasıl gelişti detaylandırmaya başlayalım müttefikler Normandiya çıkarması hazırlıklarını yaparken Almanlar da atlantik duvarın arkasını sağlam olacak panzer birliklerini özellikle tiger-1 tanklarını göndermişlerdi bu VERMAHTA bağlı panzer birliklerinden çok müttefiklerin en çok çekindiği birlikler olan SS birliklerine yollanmıştı ayrıca 1943 yılında Afrika
cephesinde İngilizler tiger-1 tanklarının gücüne canlı şekilde şahit olmuşlardı bunun üzerine o dönemde özellikle Britanyalılar tiger-1 rakip bir teknoloji arayış içine girmişlerdi çünkü tank birliklerinde hem yüksek kalibreli Topları olan tanklar yoktu hem de tank birliklerine yardımcı olacak İngiliz piyade birliklerinde birkaç antitank silahı dışında doğru düzgün antitank silahları da yoktu İngilizler kendilerini avantaj sağlayacak bir teknoloji aramaya başlarken yeni bir teknoloji
üretmek yerine var olan bir teknoloji geliştirmeye karar verdiler İngilizlerin geliştirdiği cruiser ve Challenger tanıklarına 76 mm'lik uzun namlulu toplar koyulması planlanıyordu fakat bu projeler ağır şekilde ilerliyor ve tanıkların prototiplerin tek tek gövde ve de motordaki SORUNLAR aşılmaya çalışılıyordu bu tankların seri üretiminin gecikecek anlaşılınca bir grup İngiliz Tankçı
general İngiliz tedarik Bakanlığı'na yeni bir teklif sundu zaten kullanımda olan M4-Sherman var bunların gövdesi kullanılarak 76.2 mm'lik uzun namlulu bir topu bulunan bir taret ekleyip tanka güçlü zaafları olan alman tankları ile daha iyi mücadele edecek hale getirmekte tabi buradaki sorun 75 mm'lik kısa namludan 76.2 mm uzundan geçildiğinde topun geri tepmesi ne gövdenin nasıl tepki vereceğini o dönemde manuel olarak nişanlama yapılır toplar ateşlendiğinde
topun geri tepmesindeki denge bir tanklarının en önemli özellik de tam gövdesi geri tepmeye direnç sağlayamadığı ve denge bozulduğu zaman mermiler hedeflenen noktada çok farklı yerlere gitmek idi. Buda saniyelerin önemli olduğu çatışmalarda hiçte istenmeyecek bir durumda İngiliz tedarik bakanlığı ilk önce bu teklifi reddetti çünkü bu teknoloji için Amerika Birleşik Devletlerindeki şirketlere Bağımlık alınacaktı Britanya hükümeti ise kendi teknolojilerini geliştirmek ve ileriye götürmek
istemekteydi hükümet bunun yerine cruiser ve Challenger tanklarına yoğunlaşılmasını istese de bu tankların projelerindeki gövdelerini 75 mm'lik toptan daha büyük bir topu kaldıramayacağı anlaşılmıştı yeni tasarım çalışmaları başlasa da İtalya ve normandiya yapılacak çıkarmalar için vakit az almaktaydı sonunda fikri kabul eden tedarik bakanlığı bu fikri Amerika Birleşik Devletleri ile de paylaşmıştı ama seri üretimdeki piyade destek için kullanılan tankların projesini bozamayacaklarını
bildirmişlerdi bunun üzerine Britanya da Vickers tanklarını üreten mühendislerden Britanya yapımı olan 76.2 mm'lik 4.1 metrelik namlı uzunluğu olan antitank silahı olan Ordens Create Sherman tankına bir taret olacak şekilde tasarlanması istendi neden Ordens seçil denirse, Afrika cephesinde bu antitank silahı tiger tanklarına ciddi zarar veren Britanyalıların elindeki nadir teknolojilerden bir olduğunu ispatlamıştır antitank silahı hızlı bir
şekilde tarete dönüştürüldü ve birkaç adet üretildi ilk üretilen taretler M4 Shermanlara monte edilerek testere başlandı testlerde top ateşlendikten sonra tank yaklaşık olarak 1 metre kadar geri tepiyordu mühendisler bunun taretin uzunluğundan kaynaklandığını anladılar geri tepme sistemini ya da tareti değiştirmek yerine geri tepmeyi gövdeye ileten silindirleri kısaltarak topun her iki yanında yerleştirdiler bu çözüm sonrası geri tepme
istenilen noktaya geldi ve ateşlendiğinde istenilen hedeflere minimum sapma ile vurulmaya başlandı ayrıca tarette bir sorun da vardı tank vurulduğunda yükleyici dışında diğer dört mürettebattan sırayla hemen üstlerindeki kapaktan çıkabiliyorlar de bu kapak sağ üsteydi ama yükleyici taretin sol tarafında çalışıyordu Buda çıkış sırasında bir karmaşaya neden olabilir bunuda düzelten mühendisler o dönemin tanklarında nadir gördüğümüz tarette iki kapak sistemini yaptılar. personelin acil durumda daha hızlı tahliye edilmesi sağlanmış oldu böylece aynı zamanda bu sistemi ile yüklenicinin tankta hareket edecek yerinin azalmış olması nedeniyle yükleyici etrafına da çok mühimmat konulmasına da imkan sağlamış oldu tankın tareti istenilen düzeye gelmişti ama M4-Shermanların en zayıf yönlerinden biri de son geliştirmeler ile 63 mm yükseltilen ön zırhidi bu zırh kalınlığı savaş alanında karşılaşacağı Tiger tanklarıyla 88 mm'lik top ile rahatça deliniyordu askerler bu tankın muharebe alanlarında tiger-1 ile burun buruna savaşacağını düşündüklerinden palet arızaları için gerekecek yedek parçaları tankın önüne ve yanına konumlandırarak zırhın kalınlığında arttırmaya çalışıyorlardı bir çok testten geçilen tank için en sonunda 1943 yılının Ekim ayında onay alınmıştır İngilizlerin ilk amacı bu tankı Normandiya çıkarmasını yetiştirmekte bu yeni tanka ateşlendiğinde namlunun ucundan çıkardı alevden dolayı Sherman Firefly yani ateşböceği ismi verildi Firefly 17 PDR olarak da isimlendirilen topu antitank silah için üretildiğinden daha ince zeminlerde örneğin hafif zırhlı araçlar da ya da beton zeminlerde çok da başarılı olamıyordu çünkü mermi direnç görmediğinden patlamıyor sadece delip geçiyordu Sherman fireFly da genel olarak üç farklı mermi kullanılıyordu standart antitank mermisi yüksek patlayıcı zırh derici verme ve balistik başlıklı mermilerdi. APDS kodlu zırh delici mermiler Fireflydan ateşlendiğinde 1000 metreden 233 mm'lik zırhlıları standart mermi ise 1000 metreden 150 mm'lik zırhlıları delmekteydi Buda bize gösteriyor ki almanların panter tiger-1, King tiger tankları için Sherman Firefly gerçekten bir baş belasıydı seri üretim için bu proje Amerika Birleşik Devletleri'ne tekrar sunulduğunda ise Amerika Birleşik Devletleri yine kabul etmemişti ama Britanyaya tareti olmayan gövdeleri göndereceğini ve istedikleri geliştirmeyi yapabileceklerini iletmişti burada bir soru hemen akıllara gelebilir. Amerikalılar tank daha iyi hale gelecekken bunu niye kabul etmediler birincisi kendi üretimleri bir taret eklenip Britanyaya bu teknoloji ortak ettiklerinde lisansı Britanya da almış olacaktı zaten kendi ellerinde bunu geliştirecek teknoloji mevcuttur ve savaş sonrası kendi ürettikleri teknoloji rakip olarak karşılarına çıkacaktı. ikincisi hala seri şekilde üretilen tank yeterli görmekteydiler ama 1944 yılında Almanya'nın son taaruzu olan ağır Alman zırhlıları karşısında 75.000 metrelik top olan Shermanların bunların yetersiz olduğunu acı şekilde anlamışlardı ve savaşın son yılında uzun namlulu 76 mm'lik 105 mm'lik modelleri geliştirilmişti çeşitli SORUNLAR giderildikten sonra ilk Sherman Fireflylar 1944 yılının Ocak ayında seri üretime geçmişte Normandiya çıkarması hazırlıklarında Montgomery'nin 21. Ordu grubuna 342 adet Firefly teslim edildi genellikle İngilizlerin bir tank bölümünde üç standart Sherman ve bir Sherman FireFly üç Crombellbul bir FireFly şeklinde bulunmaktaydı fakat Crombell tankları olan birliklerde çıkarmadan sonra parça farklılığından lojistik SORUNLAR oluşmaya başlayınca Fireflyla Crombell yanından alınarak bölükler iki Sherman iki Firefly olacak şekilde düzenlendi çıkarmanın başında iç bölgeleri ilerleyen müttefikler Fireflyların Panzer-4 panter Shootbe ve tiger-1 karşısındaki etkisini gördüklerinde yaklaşık 1600 adet daha Shermanlardan FireFlylara hızlıca dönüşüm yaparak cepheye yolladılar 1945 yılının mayıs ayından itibaren ise biraz önce bahsettiğim 76 mm'lik ve 105 mm'lik Shermanların üretilmesi ile Amerika Birleşik Devletleri Firefly dönüşümlerine izin vermedi ve dönüşümler sonlandı toplamda sayısı bilinmese de yaklaşık 2100 ile 2200 arası fire Flyinn savaşa sürüldü tahmin edilmekte panzer reislerinden olan ünlü alman'tan Komutanı Espark FireFly ile ilgili olarak araların da şunu belirtiyor normal Shermanlar gördüğümüzde sayıları çok fazla değilse cesurca bu tatlının üstüne gidiyorduk çünkü ön cepheden bize bir şey yapamayacaklarını bilmekteydi fakat Fireflyların etkisini gördükçe daha temkinli olmaya başlamıştı bunu anlayan bazı normal Sherman personeli ise kısa namlusu olan tanıkların ucuna borular takarak tanıklarının Firefly gibi görünmesini sağlıyordu son olarak Firefly savaşta neler yapmıştı Fireflyların tam olarak ne kadar tank etkisiz hale getirdiğini bilemiyoruz ama raporlanan harekatlarda Tiger tankında çok panter tanklarını savaş dışı bıraktığı bilinmektedir şimdi kayıtlara geçmiş bir kaç olaydan bahsedelim; -1:24Tiger tankının bir FireFlydan ateşlenen mermiyle imha edilmesidir belgeseller yapılsa da bu çatışmaların devamında üç Tiger daha çeşitli Fireflylardan ateşlenen mermiler sonucu imha edilmiştir yine 1944 yılının haziran ayında çatışmalarda teğmen hem de komutasındaki Firefly altı atış ile beş panter tankını imha etmişte çatışmanın genelinde iki panter daha farklı olaylar tarafından imha edilmiş beş tane panter de savaş alanından geri çekilmiştir Fransa'daki başka bir bölge olan ise tek bir Firefly ve üç Normas var tümenden beş adet panter ile karşılaşırlar gördüğünüz üzere yaşanan çatışmalarda Çavuş harris komutasındaki Firefly beş atış da beş Panteri imha etmesi yine kayıtlara geçmiş başarılardan beridir olaylar İngilizlerin çabasıyla savaşa girmiştir ama kısa notlar halinde verdiğim olayların hepsinde başarılar, Kanadalı askerlere ait olması da işin ilginç yönlerinden biridir fly tankları ama panzer 4.05'i toplarla ilgili bir çok kayıt mevcuttur son olarak şu soru sorulabilir bu tank hiç mi imha edilmedi evet edildi ama bunuda tam olarak bilemiyoruz çünkü imha edilen kanıtlar Firefly adı altında ayrı zaiyat olarak değil german olarak kayıt edilmiş fakat bazı kaynaklarda 300 350'ye yakın imha edildikleri belirtilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder