Amerika İç Savaşı

En son güneyde on bir eyalet birlikten ayrılacağını ilan etmişti. Her iki tarafta savaşın kısa süreceğine inanmaktaydı. Ama yanılıyorlar. Ilk savaşta Virginia ilk savaş Virginia'da Washington'a yakın yerde oluyor. Iki taraf birbirine kesin askeri üstünlük sağlayamıyor. Ve çok çirkin bir mücadele var

Binlerce insan ölür ama kimse geri adım atmıyor. Sadece bu birinci savaşta bile 10.000 kişi cephede bir anda vefat ediyor. Donanma Kuzeylilerin elinde. Donanma önemli. Zira böylece güney eyaletleri Denizden ablukaya alınıyor. Mal satamayınca Avrupa'dan silah alamayınca güney zora düşecek. askerlerle donanma, asker de taşıyor. New Wellness önemli bir nokta Missisibin nehrinin ağzına gelen kuzeyde askerler burayı teslim alıyor. Alaba'yı da etkisiz hale getiren yine donanma. Yani deniz gücünün ayrı bir önemi var. Kuzeyli askerler başlarında Grand var. tennessee de başarı gösteriyor. Ama Virginia'da durum farklı

Birlik güçleri buradaki güneylilerle başarılı mücadele edemiyor. Güneylilerin başkenti bir türlü alamıyorlar. Coğrafi şartlarda ciddi manada zorlanıyorlar. Bu Kuzeylilerin generalleri tam manasıyla ilk başlarda başarısız. güneylilerin iki önemli ismi var

Bunlar işte Robert Lee ve Thomas Jackson. Thames Jackson aslında ileride kendi askerleri tarafından yanlışlıkla vurulup öldürülecek. Lenin komutasındaki güney askerler maryland tamamen ele geçirilecek kadar becerikli iyi bir komutan

Bu arada Britanya ve Fransa güneyliler kurduğu Amerika Konfederasyon Devleti'ni neredeyse tanımak üzere. Böyle de bir durum var. Yani onlar da fırsat kolluyor

Ama güneylilerin çatışmaları da tam üstünlük sağlayamaması onları da beklemeye gidiyor. Yani güneyliler biraz daha başarılı olsa uluslararası müttefik de bulacaklar. Ekonomik ve silahları rahat olabilecekleri bir ortama sahip olacaklar. Ama Biritanya ve Fransa şayet Güney yenilir. Bizde yeniden bir ülkeyi tanırsak Amerika Birleşik Devletleri'yle halimiz ne olur derdinde. O yüzden tam manasıyla karar veremiyorlar. Bu arada Kuzey'lilerin başkanı yani Amerika Birleşik Devletleri'nin Başkanı Lincoln

1 Ocak 1863 ayaklanan güneydeki 11 eyaletin kölelerinin özgür olduğunu ilan ediyor. Yani bu sınır bölgelerinde kalan ve savaşa katılmayan kölelere sahip eyaletleri işin içine dahil etmiyor. Sadece savaşılan eyaletlerde kölelerin özgür olduğunu ilan ediyor

Lincon ve özgür olmak isteyen kölelere çağrı yapıp kendi ordusuna katılmalarını, güneylilerle savaşa dahil olmalarını istiyor. Yani siyahileri de silah altına alıyor. Bu önemli. Sizin için bir savaş veriyorum. Gelin bana destek olun. Sizin köle olarak tutulan insanınıza da, insanınıza kurtulsun demek Siyahiler bunlara hızla atıyor. Ve neticede yaklaşık 210.000 siyah kuzeylilerin ordusuna katılıyor. Savaş dönemleri büyük. Dediğimiz gibi savaş hemen biter deniliyor ama Güneyliler bayağı kararlı çıkıyor. Ama sorun şurada. Kuzeyliler de nüfus fazla. Devamlı askere yeni katılım var. Cepheye gönderiyorlar. Güneyliler ne kadar çok kuzeyli askeri öldürürse öldürsün arkası kesilmiyor. Hatırlarsanız İngilizlere karşı bağımsızlık savaşı verilirken ordular birer birer teslim oluyordu

Takviye gelmediği için buna alışılmıştı. Sistem bu şekildeydi. Orada teslim oluyordu takviye gelmeyince. Bu da savaşların bitmesine sebep oluyordu. Ama burada kuzey takviye gücünü elinde tutuyor. Kuzeyine halk da iyi bir amaçla çatıştığına inanıyor ve orduya katılıyor

Tabii kuzeylilerin zorla orduya dahil edildikleri de var. Leenin komutasındaki güneyli askerler Pensilvanya'ya kadar başarılı bir azimle savaşıyorlar. Iyi mücadele veriyorlar. Ama sayısız kuzeyliler karşısına girdikleri her bir savaşta zayiatla verdikleri için zayıflıyorlar

Yani kuzey askerlerinin arkası devamlı geldiği için artık zayıflıyorlar. Kuzeyli General Grand arka planda yani nehri üzerinden güneylilerin topraklarını ikiye bölecek başarılı bir askeri harekata imza atıyor

Tabii güneyli eyaletler ikiye bölününce onların daha aşağıdan Teksas ve Arkansas dan yardım alma yolları da kesiliyor. Başkan Lincoln General Grand'ın doğuya gelmesini ve buradaki tüm kuzeyli askerlerin genel komutanı olmasını istiyor

Yani esas mücadele Virginia'da onu oraya çağırıyor. Arka cephede iyi iş çıkardı, şimdi öne alıyor. General Grand mayıs 1864  Virginia topraklarında ilerliyor. Ve güneyli komutan General Lee'nin askerleri 

Daha önce kuzeyli generaller her bir çatışmadan sonra çekilme ve tekrar toparlanma yöntemini kullanmış. Halbuki güneyli askerlerin üstüne gitseler onları yenmeleri savaşın daha kısa sürmesi muhtemel. Ama devamlı bekleme yapıyorlar

Bu sefer de komutanlar başlarına getirilen General yeni 3 günlük savaştık. Bekleyelim teklif yapıyorlar ama grand karşı çıkıyor. Milislerin güneyli ordusunun peşine düşüp onları tüm cephelerde çarpışmaya zorluyor

Yani kuzeyliler biraz çekingen davranıyor. Güneyliler de habire saldırıyordu. Artık sonra iş tersine dönüyor. Tüm topraklarının tam siper mücadeleye giriliyor. Bu arada bu grand Daha önce yaptığı daha önce görev yaptığı ordu batıdan harekete geçerek tennessee ve George'i tamamen ala ala ilerliyor. Atlanta'yı ele geçiriyor. Orada Güney'in Charleson kentini almayı başarıyor. Savaş burada başlamıştı. 

Tabii bu konu bu ordu biraz farklı bir yöntem uyguluyor. Gelip geçtiği her yeri yakıp yıkarak ilerliyor. Yani güneyliler o kadar çok azimli ki geçtiği yerler tekrar toparlanıp ayağa kalkmasın diye tam bir yıkımla ilerliyorlar. Ve arkalarından toparlanıp vuracak bir güç istemiyorlar. Çünkü takviye almaları zor

Bu arada grand Virginia'daki Lee'nin ordularını geniş bir cephe hattında tamamen ablukaya altına alıyor. Neticede çember daraldıkça daralıyor ve güneyli komutan diye artık kaçacak yeri kalmayınca 9 Nisan 1865  General Grand'a teslim oluyor

Aslında bu generallerin hepsi arkadaş. Hemen hemen hepsi aynı yıllarda askeri akademide eğitim almış kişiler. Ama işte Kuzey Güney ayrılınca eyaletlerine göre ayrılıp birbirleriyle savaşmak zorunda kalan insanlar

Lenin teslim olmasından sonra da savaş bir kaç ay sonrasında tamamen bitiyor. Toplamda 620.000 kişi hayatını kaybediyor. Amerikalıların en fazla zayiat verdiği bir savaş bu. 110.000 asker direkt cephede ölüyor. 200.000 bulaşıcı hastalıklarda ölüyor

Yani bu iç savaşta muazzam bir kayıp var Amerikalılar açısından. Başkan Lincoln 1864 tekrar başkanlığa ikinci kez seçiliyor. Şimdi tüm gözler başkanda bundan sonra ne olacak sorusu var. Ama işte Başkan Lincoln bir tiyatroyu izlerken Güney'in kaybetmesinin içine sindiremeyen bir Virginali aktör tarafından vurularak öldürülüyor. Böylece yerine yardımcısı Angel Johnson geliyor. 

Amerikan Bağımsızlık Savaşı

15 Mayıs 1775 toplanan temsilciler meclisinin üyeleri işte savaşmaya karar vermişlerdi.  Işte Virginialı Albay George Washington komutasında bir olurdu oluşturulmuştu. Bu kişi Amerika'nın daha sonra ilk başkanı olacak

Ve artık halk yavaş yavaş savaşa gireceği bir döneme doğru gidiyordu. Işte savaş boyunca bu özgürlük savaşı. Yani bağımsızlık savaşı, kolonilerin kendilerinin bağımsız olacağı bir mücadeleye girme savaşı

Işte bu savaş boyunca ne oldu Kuzey Carolina Valisi buradaki halkı şimdi 13 tane koloni var. Her birinin farklı farklı usul yöntemi var. Kuzey Carolina Valisi buradaki halkı İngiliz Kralı'na itaat etmeleri yönünde ikna ediyor

Ama İngiliz birlikleri gelinceye kadar koloni askerleri geldiği için yani koloniler biraz daha hızlı. Buradaki kral yanlılarını kolaylıkla yenmeyi başarıyorlar. Bu Kuzey Carolina'da Güney Carolina sahilinde İngiliz savaş gemileri dolaşarak Charles'ın kendini ateş altına alıyorlar. Ama Koloni halkı da silahlandığı için bu askerlerin kontrolü ele almasını engelliyorlar. Yani kasabaya, şehre çıkmasına izin vermiyorlar. Orada hakimiyeti bir nevi sağlıyorlar

10 Mayıs 1776 toplanan kongre her koloni temsilcileriydi. Yani kolonilerde toplanan kongre her koloniden temsilcilerle kolonilerin İngiliz Krallığı'ndan ayrılması için çağrıda bulunuyor

Tabii krallıktan ayrılmak demek özgürlük ilanının resmen başlaması demek. Bu amaçla da Virginialı Thomas Jefferson başkanında 5 kişilik bir komite resmi bildirim hazırlamak üzere görevlendiriliyor. Yani bağımsızlık bildirgesi hazırlanacak

Jefferson da bilindik bir isim. Daha sonra Amerika'nın 3 başkanı olacak kişi. böylece 4 Temmuz 1776  bağımsızlık bildirisi yayınlanıyor.  Bağımsızlık bildirisinin yayınlandığı zaman

Tabii bir anda krallıkla savaş bitmiyor. Ağustos ayında New York'ta çatışmalar yaşanıyor. New York kral yanlılarının yoğun olarak bulunduğu bir yer. Aralık ayına kadar koloni askerleri zor günler geçiriyor

 Bir anda savaşa girilmiş. Siz bir ülke değilsiniz. Kolonisiniz, halksınız. Karşınızda bir İngiliz İmparatorluğu var. Silahıyla, topuyla, donanmasıyla. sıradan bir halksınız, Bir anda bağımsızlık mücadelesine giriyorsunuz. Silah yok. Malzeme yok. Bizim Kurtuluş Savaşı'nı düşünün. 

yiyecek sıkıntı kışlar burada problem. Aslında Amerikan güçleri tam da bu sebeplerden dolayı dağılmak üzere. Ama  İngilizlerin bir kış saldırısı her şeyi sonlandırabilir

Ama İngilizler burada yine bir taktik hata yapıyor. Ve savaşa devam etmek için bahar ayını bekleme kararı alıyorlar. Yani kışın sert geçmesi ya kışın savaş mı olur? Baharda savaşalım mantığını güdünce bu kolonicileri bir anda İngiliz New York bölgesindekiler durdurmanın önünü kapatmış oluyor. Bu arada İngiliz kuvvetlerinin bu bölgedeki askerlerinin başında General William How diye birisi var. O kadar çok hatalı karar var ki Amerika'yı Amerika olduysa gerçekten önemli bir katkısı var bu generalin

Halbuki kış aylarında koloni askerlerinin komutanı Washington'da New Jersey ve İngilizlere saldırarak başarı yakılıyor. Yani İngilizlerin savaşma niyeti yok. Baharda savaşırız derken George Washington'ın komutasındaki askerler, koloniciler saldırıyor ve başarıyla yakılıyor

Cesareti getiriyor. Dağılmak üzere olan askerlere ümit veriyor. Tekrar ümitler yaşanıyor. General buna karşılık harekete geçerek Pensilvanya'daki Amerikan ordusuna saldırıyor ve onları orada yeniyor

Kış ayı Amerikan askerleri için oldukça zor geçecek bir döneme giriyor. Ihtiyaçları karşılayacak imkan yok. Buna rağmen ayakta kalmayı başarıyorlar. Çünkü girdikleri savaşlarda mücadelelerde kazandıkları da var. Yapabiliriz mantığı hakim oluyor. Işte bir başka İngiliz generalin

böyle komutasındaki askerler, askerler işgal etme planı yapıyorlar. Ama bölgenin ormanlık ve bataklık arazisi bu ordunun başarısını engelliyor. Bu açıdan Amerikan milis kuvvetleri bölge insandan oluştuğu için

Aslında İngiliz askerlerine göre hayatta kalma becerisi daha yüksek olan insan. Yani bunlar birebir ormanlarda, çiftliklerde çalışan insanlar ve silahlanıp İngiliz askerlerinin karşısına çıkıyorlar. Tabii İngiliz askerlerinin hepsi İngiltere'den gelmiyor

Buradan da oluşan yani koloni halkından da İngiliz askerliği askeri birlikleri katılan paralı askerler var. İngilizler sistemi o şekliyle. Ama yine de bu yerel halk başarılı oluyor. Bu ormanlık bölgelerde

Neticede Amerikalılar bu askeri birliği iki kez püskürtüyorlar. Newyork doğru gitmeye çalışırken engellemeyi başarıyorlar. 17 Ekim 1777 bu ordu tamamen Amerikalılara teslim oluyor. 6.200 İngiliz askeri teslim alıyor

İngiliz ordusu takviye alamadığı için anavatan uzak. yardım edecek, askeri birlik yok. Gelse 2 ayda gelir. bir anda askeri birlik gelemiyor. Neticede yapayalnız var. Etrafınız düşmanlarca kuşatılmış ve Teslim oluyorlar

ölmektense teslim olmayı yeğliyorlar. Amerikan bağımsızlık savaşının bir de Fransızlara bakan bir yönü var. Fransızlar doğal olarak İngiliz Krallığı'yla savaşan Amerikan Koloni halkının sempati besliyorlar

Aynı zamanda 1763 Paris Anlaşması'yla Fransızlar yenilgilerinin neticesinde Amerika'daki topraklarını kaybetmişti hatırlarsanız. Ve Benjamin Franklin 1776 Fransa'ya bir destek alabilme umuduyla gidiyor. Böylece Fransızlar 14 gemi savaş malzemesinin gönderiyor ve yardımlar başlıyorlar. Gemiler gidip gelmeye başlıyor. Fransızlar silah ve barut meselesini çözmüş oluyorlar. Ihtiyaç var. Fransızlardan geliyor

1778 Fransa bu duygular ile Amerika'yı bir ülke olarak tanıma kararı da alıyor. Ve nihayetinde de İngilizler Fransız gemilerine ateş açmaya başlayınca Amerika'nın yanında savaşa giriyorlar. bağımsızlık savaşı  Avrupa'ya gidiyor

Yapılan anlaşma uyarınca yani Fransızlarla koloniciler arasında Amerika arasında yapılan anlaşma uyarınca Amerika bağımsız oluncaya kadar savaş devam edecek. Ikincisi bir şekilde Amerikalılar onlar da İngiltere'yle kralla anlaşırlarsa Amerikalılar, Fransızları satamayacak. Bunu madde olarak yazıyorlar. Yani Fransızların korkusu var. Ya siz dindarsınız. Millet aynı millettensiniz. Beni satarsanız mantığı var. Bunu anlaşmaya koyuyorlar. Ben bağımsız oluncaya kadar senin yanındayım ama sen de yarın bir gün anavatanla anlaşıp bana sırtını dönmeyeceksin diyor

Yani tam bir mücadeleye gireceğiz diyorlar. Tabii Fransa'da krala karşı bir durum da var. Yani kraldan nefret eden bir topluma doğru hızlıca gidiş var. Malumd 1789 yani 10 sene sonra Fransa'da devrim olacak. Amerika'da halk ilham oluyor. Birbirlerine ilham oluyorlar. Yani Fransız halkı da destekliyor

Amerika'nın kolonicilerin bu haline. Ya Fransa, İngiltere'ye karşı savaşa girince 7 yıl savaşının yenilen bir diğer tarafı olan, yani bu 1763 Paris Anlaşması'nın bir diğer tarafı olan İspanyollar da kaybettikleri yerlerimizi geri alabilir miyiz ümidiyle İngiltere'ye savaş ilan ediyorlar. Tamam onların Amerikalılarla ittifak etme birliği durmuyor. Bunlar kendi kaybettikleri toprakları alma derdinde. 1780 İngilizler Amerika ile ticareti devam ettiren Hollanda'yla savaş ilan edince Amerikan bağımsızlık savaşı başka bir boyuta taşınmış oluyor. Yeni koloniler bağımsız olacak derken bir anda işin içinde Fransa giriyor, İspanya'ya giriyor, Hollanda giriyor

Kendi kıtalarına taşıyor, Tabii bu durumda İngiltere, İngilizler için iş zorlaşıyor. Karşılarına Fransızlar Hollandalılar var, İspanyollar var. kolonilerle mücadele etme durumu var. Bu durumda kendilerinin yönünü güney kolonilerine çeviriyorlar. Oralardaki halk Bir şekliyle krala sadık olabilir. Ümidiyle şu ilk önce Güney Kolonilerini ele geçirelim. Oradaki halkla yukarıya doğru gidip diğer kolonileri tek tek işlerini bitirelim mantığı var

Neticede Güney Carolina'nın Charlesson kentinde Benjamin Lincoln emrindeki 5.0000 Amerikan askeri 1780 İngilizlerin saldırısına dayanamayıp teslim alıyor. Bu açıdan Amerikalılar büyük bir yenilgi almış oluyorlar. Ama 1 yıl sonra 1781 Buradaki Amerikan askerleri yenildikleri İngiliz teslim oldukları İngiliz ordusunu yenmeyi başaracak seviyeye ulaşacaklar. Ve 1780 Fransızlar Amerika'ya yardım için 6.000 asker yolluyorlar. Fransız donanması da İngiliz gemilerinin takviye güçlerini engellemeye başlıyor dediğimiz gibi başka bir boyuta taşındı. Yani normalde kolonilerin gemileri yok. Yani donanması yok. Bunu Fransızlar yerine getirmeye başlıyor. İngiliz General Charles Convaliss'in komutasındaki İngiliz ordusu ile Fransız ve Amerikalılardan oluşan 18.000 bin kişilik ordu 1781 yılında adeta köşe kapmaca oynar gibi mücadele edip savaşıyorlar. Neticede İngiliz ordusunun hayatta kalan 8.000 kişilik ordusu 19 Ekim 1781 teslim olmak zorunda kalıyor

İngiliz gücünün ortadan kaldırılması, savaşın bir anda bitmesi için yeterli olmuyor. Izleyen 2 yıl boyunca savaş sonuç almadan devam ediyor. Nihayet 1782 yeni İngiliz hükümeti Paris'te barış görüşmelerine başlıyor

Yani İngiltere'de hükümet devriliyor. Yeni hükümet başa geçiyor. Ve artık yeter diyor. Bunu bir şekilde bitirelim. Işte İngiliz Kraliyeti 13 koloninin bağımsızlığını tanıyor. Kolonilerin batısında kalan Kanada toprakları ile Güneyde ihtilaflı bölgeler dışındaki bölgeler haricindeki o batı bölgelerini bu kolonilere terk ediyor. Yani büyük bir başarı var. Amerikan bağımsızlık mücadelesinde sona gelinmiş oluyor. Amerikan bağımsızlık savaşı sonucu ülkenin bağımsızlığı tanınmış oluyor

Tek bir ulus olarak İngilizlerle savaşılmamış da var. Yani işte arka boyutta başka bir durum daha var. Koloniler kral yanlısı ve koloni yanlısı olarak ikiye bölünmüş durumda. Bu yönüyle Amerikan bağımsızlık savaşı aslında aynı zamanda bir iç savaş. 

şimdi bütün halk İngilizlere karşı savaşmadı. Kralı destekleyen, İngiltere'yi destekleyen halk da aynı yerde. Işte her 5 koloniciden birisi aslında İngilizlere sadık kalmıştı

bu insanlar İngiliz yönetimini eleştiren insanlar ama olayların çatışmaya dönüşmesini istemiyorlar. Anavatanda çatışmayalım diyorlar. Ama neticede bir savaş oluyor. Bunlar kralın tarafında savaşıyorlar

ama koloniciler bir şekilde bağımsızlıklarını ilan ediyor. Ayrıca İngiltere'ye bağlı kalmanın onların dünyadaki diğer kolonileriyle de ekonomik çıkarlarının devam ettireceğini düşünen bir kesim de var

İngiltere İmparatorluğu öyle genişlemiş durumda ki dünyanın her yerinde kolonisi var. Kolonilerden ürünler geliyor.  bu sistemin içinde kalırsanız bağımsız olmazsanız bundan istifade ederiz diye düşünen bir kitle var. Halk var. Bunlar da İngiliz Kralı'nın yanında kalmışlardı

Işte Amerika'da malum, görev yapan ve maaşını İngiliz devletinden alan görevlilerin, görevlerin çoğu da krala sadık kalanlar arasında. Aynı şekilde işte servetini İngiltere'ye sadık kalarak korumak isteyen zengin bir elit kesim de mevcut

Yine belirttiğimiz üzere İngiliz ordusuna katılırsa özgür olacakları sözü verilen siyahilerden bir kısım da İngilizlere katılmış durumda. Bazı Kızılderililer de topraklarının kolonilerde yaşayanlar tarafından alınacağı korkusuyla kraliyeti desteklemişti.

Ilginç bir detay ama İngiliz kralı üçüncü George aynı zamanda Alman asıllı olduğu için kolonilerdeki bazı Almanlar da İngiliz ordusunu destekliyor. Yani gördüğünüz gibi farklı boyutları var. New York kolonisinin yarısı krala bu savaş sürecince sadık kalıyor

Güney ve Kuzey Kolonilerde iç bölgelerde yaşayanlar krala sadık kalırken kıyı kesimi bağımsızlık yanlısı bir tavır sergiliyor. Işte şimdi savaş bitmiş durumda. Ama bu kral taraftarları koloniacilaeri yani kral taraftarı kolonicelere ne olacağız sorusu ana gündem maddesi. 

Aslında Paris Antlaşması uyarınca bu insanların topraklarında yaşamasına izin verilmesi gerekiyor. Anlaşma maddesi bu. Ama bu durum koloni değişiyor. 

Karşılıklı çatıştığınız bir komşu var. Komşunuz kralı destekliyor siz bağımsızlık yanlısısınız. Şimdi nasıl olacak yani? Işte Pensilvanya'da kral taraftarları topraklarının çoğunda oturmaya devam ediyorlar. Yani orada Pensilvanya bu şekliyle

Baştan beri bahsettiğimiz üzere bir düzen var orada. Bir şekilde bir hoşgörü sağlamışlar. Savaşsalar bile bir şekilde oturup işte topraklarını bu insanlar yine devam ettirebiliyorlar, koruyabiliyorlar. Carolina eyaletlerinde Kuzey Güney Iki grup arasında öyle büyük bir nefret var ki, Bu insanların toprakları ellerinden alınıyor. Krala sadık kalanların ve geri verilmiyor. New York gibi birçok eyalette de krala sadık kalanların büyük toprakları alınıyor. Küçük parçalara bölünerek halka dağıtılıyor

verilecek bir toprak parçası yok. Karşıda yüzlerce insan var. Alın bakalım deniliyor ve orada da bu iş böylece el konulmasına gidiyor. Artık bu da işte Amerika'da yaşayamayacağını düşünen 100.000 kral taraftarının ülkeden ayrılmasına sebebiyet veriyor.

 

Amerika Konfedere Devleti

 Güneyliler kölelikten vazgeçmedikleri gibi merkezi hükümetin de kendileriyle aynı düşünmesini istiyor. Kendilerini desteklemesini istiyorlar. Neticede ortada bir birlik var. Beraber bu ülkeyi kurdular O zaman benim kölelik sistemimi de koruyup kollayacaksın diyorlar. Köleye en fazla ihtiyaç duyanlar pamuk üretimi yapan büyük çiftlikler. Tabii her sene aynı ürünü ekerseniz toprakta verimliliğini kaybediyor. Yönlerini batıdaki yeni topraklara çeviriyorlar

Herkes buralara gidip yerleşme özgürlüğüne sahip. Biz de gideriz diyorlar. Bir de şimdi kuzeydeki insanlar da bu batıdaki topraklara gidiyor. Ve işte nüfus artınca eyaletler oluşuyor ama onlar kölelik karşıtı eyaleti oluyor

Bu mesele güneyliler için onur meselesi olduğu için onlar da daha fazla yere giderek yeni eyaletler kurulması ama bunların köleliğe izin veren eyaletler olmasını istiyorlar. Arada dengeyi kaybedip konutlu konumlarını kaybetmek istemiyorlar. Federal hükümette sayısal üstünlüğü kaybetmek istemiyorlar

Işte buna göre senatörler, milletvekilleri, sayısal dengeler önemli. Böylece arada bir rekabet başlıyor. Bu durum sadece Batı'ya daha fazla göçü sağlıyor ve yeni yeni eyaletlerin öyle ya da böyle kurulmasını sağlıyor. Yani Amerika için bu noktada artı bir durum da var

Batı'ya genişlemeyi hızlandırıyor. Neticede kuzey ve güney arasında kölelik üzerine ortaya çıkan bu ihtilaf gün geçtikçe artıyor. 1830'lara geldiğimizde artık hararetli tartışmalar başlıyor

Malum daha önce yani 1808 yani Amerikan bağımsızlık devriminin kıvılcımı ile kölelerin kıtalar arası alım satımı yasaklanmıştı. Ama işte batıya hızla göçlerle yeni toprakların açılması köleliği güneyliler için vazgeçilmez yapmıştı

183'larda Kuzeyliler gayet net bir şekilde köleliğin koşulsuz kaldırılmasını istiyordu

Yani anlaşma çabaları yok. Çok keskinler. Bunun için özel gazeteler bile basıldığı bir döneme giriyorlar. Gün geçtikçe kuzeyli halk da gelişiyor, okullaşıyor, insanileşiyor. Ve duruma karşı çıkıyorlar, köleliğe karşı çıkıyorlar

Kölelik karşısı beyazlar dernekler kuruyorlar. Insanları örgütlüyor, seçilmişler üzerine baskı kuruyorlar. Bir de güneyden kaçacak kuzeyli beyazlara sığınan sığınanlar. Bu dernek ve gazetelerde rol alan siyahiler var

Yaşananları birinci elden aktarıyorlar. Başlarına neler geldiğini, niçin işkence gördüklerini, niçin güneyden kaçmak zorunda kaldıklarını durmadan etrafını anlatan bu siyahi köleler var. Işte o dönemin gazetelerine demeçler veriyorlar. Ve konunun gündemde kalmasını sağlıyorlar

Bu basit bir şey olarak görülebilir ama kısa sürede sonuç vermeyebilir ama uzun vadede sesinizin duyulmasını sağlayacak etkili bir yöntem. Neticede kuzeyde halk güneyde savaşmayı işte bu okuyup duydukları neticesinde gözüne kestiriyor

Yani ileride savaş başlayacak. Yoksa güneyde yaşananlardan yani hiçbir şeyden haberleri olmasaydı köleler daha çok işkence görmeye devam ederlerdi. Bütün bu örgütlü çalışmalar neticesinde ilk olarak güneyden kaçıp kuzeye gelen her bir kölenin saklanmasına başlatılıyor

Bir süre sonra da bu siyahlar güvenli bir liman olarak görülen Kanada'ya kaçırılmaya başlanıyor. Yani evlerinde saklıyor kuzeyliler. Güneyden kaçan köleleri bakıyorlar ki sahipleri tekrar onların peşine düşüyor. Bu sefer güvenli olarak gördükleri Kanada'ya göndermeye başlıyorlar. Oraya gidenler de artık başka bir ülke olduğu için doğrudan özgürler. Kimse karışamıyor. Kanadan işte böyle eskiden beri kucaklayıcı bir rolü var. Baskı altında kalmışlara. Sıkıntı çekmişlere karşı

Hala daha günümüzde en fazla mülteci ülkesi alan ülkelerden birisidir Kanada. Işte bu köleliğin bu kölelerin Kanada'ya kaçırılması basit bir hadise değil. Yani üç beş kişiden bahsetmiyoruz. Kuzeyliler bunu organize bir şekilde yapmaya başlıyorlar

Böylece 1830, 1860 arasında yani 30 senede sadece Ohio eyaletinden sadece bir eyaletten 40.000 köle Kanada'ya kaçırılıyor. Bu yönteme yeraltı demiryolu adı veriliyor

Bu kuzeyde her eyalet tarafından yapılmaya başlanıyor. 1840 kölelik karşıtı 2.000 dernek, 200.000 kişi kaydolmuş durumda. Bunlar ciddi manada buna gönül veriyorlar. Ve bu insanların bağımsız olması adına ciddi manada çaba sarf ediyorlar

Tabii bu güneylileri rahatsız eden bir durum. O da ayrı bir nokta. Başkalarının özgürlüğü için çabalayan bir Kuzeyli toplum var. 

Işkence göreni, önemsenmeyeni, baskı altında zorla tutulan  koruyup kollayan insanlar var. Yani bu biraz önce dediğimiz gibi basın sayesinde yaşanılanların anlatılmasıyla oluyor. Bir anda değil, bir süreç. Bu arada güneyde az da olsa kölelik karşıtları da var

Onlar da bir şeyler yapmaya çalışıyorlar ama radikallerin varlığı zorluyor. Yani orada keskin bir grup var. Mesela 1835 Güney Karalayna'nın Charles Town kentinde kölelik karşıtı yayınların dağıtımının yapılacağı postanede bu yayınlar parçalanıyor

Posta müdürü ben bunları dağıtmam diyor. posta işleri Federal hükümetinin merkezi hükümetin yetki alanında doğal olarak bu kuzeyde kongrede tepkiye sebep oluyor. Görevini yapıp dağıtacak diyorlar. 1835, 1836 yıllarında Özellikle Kuzey'in halk milletvekili ve senatörleri mektup yağmuruna tutuyor. Köleliği kaldırın diye dilekçeler veriyorlar. Bu arada daha önce dediğimiz gibi şayet bir bölgede kölelik var ve o bölge yeterli nüfusa erişip eyalet unvanı alıyorsa

Kölelikle yasal olarak devam ediyor. Şayet yeni katılan bölgede kölelik yoksa otomatik olarak köle çalıştırmadan birliğe katılıyor ve bu şekliyle kanunları işliyorlar. Işte çalışan sistem bu yeni eyaletlerde Birliğe dahil olan Teksas'ta kölelik var olduğu için daha önceden kölelik var olduğu için kölelik otomatikman devam ettiriliyor. Sistemi o şekilde kuruyorlar. California, Utah, New Mexico'da ise daha önce kölelik uygulanması, kölelik uygulaması olmadığından kölelik olmayacak şekilde bir karar almaya çalışıyorlar

Işte bu eyaletlerin her biri birliğe katıldığında yani Amerika Birleşik Devletleri'ne dahil birer eyalet olduklarına kuzey ve güney eyaletleri her zaman hararetli tartışmaların içine giriyorlar. köleliğe izin verilecek, yok verilmeyecek bu ciddi manada kuzeyle güney arasında problem teşkil ediyor. Güneydeki radikaller Meksika'dan alınan tüm toprakların yani Kaliforniya bölgesinin tüm toprakların köleliğe izin veren eyaletler olarak birliğe girmesini istiyor

Kuzeyliler buna karşı çıkıyor tabii. Bir de kuzeye yakın batı eyaletlerinden itibaren Pasifik'e kadar kölelik yasak olsun diyenler var. Bir de güney eyaletlerinden itibaren Mine Pasifi'ye kadar kölelik olsun diyenler var. Yani görüş farklılıkları var. Yani Batı'nın yukarısı olmasın, aşağısında kölelik olsun

Bir de bir eyaletlerdeki halka sorulsun. Oralarda oylamalar yapılsın. Kölelik olsun veya olmasın. Halka soralım diyenlerin fikirleri var. Yani ne yapılacağı, ne edileceği konusunda birlik yok. Ihtilaf var

Milliye katılacak her eyalet artık problem oluyor. Bu eyalette olmayacak mı diye. Ona göre o düşünceyi destekleyen senatör ve milletvekili çıkıyor.  Yani orada eğer kölelik karşıtıysa ona göre milletvekili seçiliyor. O da onu savunuyor. Kölelik varsa ona göre milletvekili çıkıp onu savunuyor

Aslında yeni eyaletlerin kurulmasında bu meselenin bayağı bir etkisi var. Örneğin kansas, nebrasca tek bir eyalet düşünülürken bu sayısal dengeler yüzünden bölünüyor. Kaliforniya etrafındaki eyaletler de aynı şekilde bölünüyor. Normalde bir ya da iki eyale çıkacakken

Birçok eyalet çıkıyor. Ve bu şekilde paylaşıyorlar. şunlarda kölelik olsun, bunlar da  kölelik olmasın. Sırf arada dengeyi tutturmak için daha fazla bölünme meydana geliyor. Daha fazla eyaletler ortaya çıkıyor

Işte yoksa Amerika'da bugün muhtemelen 50 eyalet değil de çok daha az eyalet sayısı olacaktı bu mesele olmasaydı. Işte 1848 seçimlerinde kölelik karşıtı özgür toprak partisi Amerikan seçimlerine300.000 oy alıyor

Yani bir parti ortaya çıkıyor ve sadece özgürlüğü savunuyor ve 300.000 oy alıyor. Bu mesele öyle büyüyor ki bugünkü Cumhuriyet Partisi'nin doğuşuna bile sebep oluyor. Cumhuriyetçi Parti'den önce VİKing'ler olarak adlandırılan

Ve köleliğin yayılması konusunda kararsız olan bir parti var. Bütün bu karşılıklı tartışmalardan sonra parti çöküyor. Ve yerine köleliğe kesin olarak karşı çıkan Cumhuriyetçi Parti kuruluyor. Yani şu anki Başkan Trump'ın partisi kölelik karşısı. Hakları talep ediyor

Yani Cumhuriyetçi Parti'nin böyle bir yapısı var. Bağımsızlık yani insanların kişisel haklarını önemseyen bir yapıdan aslında geçmişten geliyor. 1860 başkanlık seçimlerini tam bir kölelik karşıtı olan Abraham Lincoln kazanıyor

Zaten son iki seçimdir. Kuzey ve güneyliler o kadar çok ayrışıyorlar ki bu seçimler her başladığında bu kölelik meselesi de gündeme geliyor. Işte Güney Carolina şayet Lincoln seçilirse birlikten ayrılacağını bile iddia ediyor

Neticede seçim sonuçları açıklanıp Lincoln'in kazandığı ortaya çıkınca, işte bir Şubat 1861  6 güney eyaleti, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldıklarını ilan ediyorlar. Başkan köleliğe karşı çıkan birisi Gelirsen bunu yasaklayacağım diyen birisi ve otomatikman güney eyaletleri buna karşı çıkıyor ve tanımıyor ve bir anda Amerika paramparça oluyor.  Işte bu kölelik planda, ön planda olmak üzere yıllardır süren

Kuzeyli, güneyli çatışmasının bir dönüm noktasına doğru geliniyor. Başkan Newcon yemin töreninde 8 Mart 1861 Güneyli eyaletlerin ayrılma hakları olmadığını, bunun yasal olarak doğru olmadığını ve buna karşı çıktığını resmen ilan ediyor

Tabii güneylilerin umurunda değil bu durum. 12 Nisan 1861 de Güney Caroline'nın Charleston Limanı'nda bulunan federal askerlerin kaldığı kaleye güneyliler ateş açmaya başlayınca güney ve kuzey arası savaş, fiilen başlamış oluyor

Güneyli kuzeyli ayrılan eyaletler yeni devlet kurdular. Bunun adı Amerika Konfedere Devleti. Yani güneyliler bu eyaletler hemen bir devlet yapılanmasına gidiyor. Devletin ismi Amerika Konfedere Devleti

Yeni başkanları Jefferson Davis oluyor. Tabii hala köleliğinin olduğu ama bu konfederi yapıya katılmamış eyaletler de var. Onlar hala Amerika Birleşik Devletleri çatısı altında. Işte bu eyaletlerin de köleliğe izin veren geri kalan eyaletlerin ne yapacağı soru işareti. Onlar bekleniyor

Işte o nedenle  Virginia birlikten ayrıldığını ilan ediyor. Ona arkansas Kuzey Caroline ve Tennesse takip ediyor. 11 eyalet oluyor. Yani toplamda ayrılan eyalet sayısı 11 çıkıyor

Tabii Virginia'nın ayrılığı önemli. Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulmasına payı çok büyük. Nüfusu çok fazla. 5 Amerikan Başkanı'nın çoğunluğu ilk başkanına buradan çıkmış. Virginialı Albay Robert Lee bu eyaletten. Savaşta bunun ismini sık sık duyacağız. Ünlü birisi

Tabii eyalet ayrılınca o da ordudaki görevini terk etmiş oluyor. Tam arada kalan eyaletler var. Dalawere, Kentucky, Maryland ve Missouri gibi onlar kararsız kalıyor. Aslında fikren güneye yakın hissediyorlar ama Amerika Birleşik Devletleri'nde

Yani birlikte birlik diyelim. Ayrılmıyorlar. Devam etmeye devam ediyorlar. Beraber kalmaya devam ediyorlar. Amerika Birleşik Devletleri birlik olarak adlandırılıyor. Ordusu birlik ordusu olarak adlandırılıyor. Işte biz kuzey diyoruz.

Güneyliler de konfedere, ordusu konfederasyon ordusu ve işte güneyliler dediğimiz tabirle devam ediyoruz. Kuzeyde toplam 23 eyalet kalıyor ayrılanlardan sonra. Nüfus 22 milyon ve sanayi burada, silah burada, para burada

Güneyde toplam 11 eyalet var. Kuzeyin nüfusunun yarısı 10 milyon civarında nüfusu var. Tarıma dayalı toplumu var, ekonomisi var. Güneyliler savunma savaşı, kuzeyliler taarruz saldırısı yapacak. Ama işte bu bahsettiğim Lee çok atılgan bir adam. Onun yaptığı saldırılar var

Güneylilerin artısı bu zorlu coğrafyanın insanı doğayla iç içe, mücadeleci, savaşçı, iyi komutanlara sahip hayatları Kızılderililerle mücadeleyle geçmiş

kuzeyde, güneyde bu iş yani her iki tarafta kuzeyde, güneyde bu iş uzun sürmeden biter düşüncesine sahip. Ama hesaplar uymayacak ve uzun ve kanlı bir savaş olacak.

George Washington

 Amerika Birleşik Devletleri günümüzde dünyanın süper gücü olarak kabul ediliyor,18 inci yüzyılın sonlarında kurulan bu federal devletin kuruluş öyküsünün başrolünde ise George Washington var.

George Washington 1732 yılında Amerika'nın Virginia eyaletinde dünyaya geldi. Babası varlıklı bir çiftçiydi ve George Washington'ın dokuz kardeşi vardı. Babası Agustin Washington

annesi ise Meribol İngiliz asıllıydı. George henüz 11 yaşındayken babasını kaybetti ve bu sebeple babasının bir önceki eşinden olan üvey abisi George'un yetişmesinde önemli bir rol oynadı. Eğitim hayatı düzensiz bir şekilde devam etti. 14 yaşına geldiğinde yer ölçümü ve haritacılığa ilgi duymaya başlayan George 16 yaşına geldiğinde Batı Virginia'da ırmağı etrafında keşfedilmemiş bölgelere yapılan keşif gezi

katıldı. Virginia topraklarını genişletmeye çalıştı. 

21 yaşında milis kuvvetlerine katıldığı ve 1752 yılında komutan yardımcılığına getirildi. Aynı yıl içinde abisinin ölümü üzerine Potamak Irmağı kıyısında bulunan malikanesinin sahibi oldu. Bu yıl içinde gösterdiği askeri başarı sayesinde binbaşı rütbesine getirildi ve Virginia'da bulunan dört askeri bölgeden birinin disiplin subayı oldu. Bu dönemde İngiliz ve Fransızlar arasında Amerika'daki toprak savaşı devam ediyordu. Ohio ırmağı etrafında güçlenen Fransızlar bu bölgede öncesinde İngiltere'nin toprakları üzerinde hakettiği yerlerde yaşayan İngiliz göçmenleri bölgeden ayrılmaya zorluyordu. Virginia valisi bu durum karşısında 1753  yıl Fransızlara bölgeden çekilmesini isteyen bir mesajı göndermek üzere genç komutan George Washington'ı görevlendirdi. Bu mesajı iletmek için George Washington 800 kilometre boyunca kayıkla at sırtında ya da yürüyerek yolculuğunu devam ettirdi

Yolculuğu sırasında Alagene Dağları'nın ardında kalan bölgelerde yaşama ilişkin olarak elde edilen ilk kesim bilgiler George Washington'ın günlüklerinde yazmaktadır. Ilettiği mesaj üzerine Fransızların bölgeden çekilmemesi ertesi yıl George Washington'ın bu kez yarbay rütbesiyle ve birkaç yüz kişiden oluşan birliğiyle Ohio Irmağı'na gitmesine sebep oldu. 1754 yılında Fransızlar ve İngilizler arasında çıkan 7 yıl savaşlarına katıldı. Mayıs 1754'de George Washington'ın yardımlarıyla birlikte İngilizler bir Fransız birliğini esir aldı. Bu çarpışma sırasında Fransızların komutanı öldü ve Fransızlar son kez güçlü bir saldırıya geçti ve bu saldırı sırasında George Washington teslim olmak zorunda bırakıldı. Ancak adamlarıyla Virginia'ya geri dönmesine izin verildi. 1755 yılında hasta olmasına rağmen katıldığı savaşta Fransızlara karşı üstün cesaret gösterdi ve ordu komutanı General Edward Breding öldüğünde yenilmiş olan orduyu güvenli bir şekilde geri çekilmesine yardımcı oldu. Gösterdiği bu başarı sayesinde albay rütbesine getirildi. Ve Virginia birliklerinin komutanlığına yükseltildi. Bu seyrek yerleşim olan bölgede kötü donanımlı 700  askerle birlikte bölgenin güvenliğini sağlamak zorunda kaldı.  1758 yılında yine hasta olmasına rağmen günümüzde Pidsburg şehrinin bulunduğu kalesinin üzerine yapılan sefere katıldı. Tüm bu askeri başarılardan sonraysa Virginia yasama meclisine seçildi ve ordudaki görevinden ayrıldı

Ocak 1759 gelindiğindeyse toprak zengini olan Marta Curtis'le evlendi ve tütün yetiştiriciliğine başladı. 1765 yılına gelindiğindeyse George Washington İngilizlerin sömürge yönetimine karşı çıktı ve bağımsızlığı savunmaya başladı. 1774 ve 1775 yıllarında Virginia yasama meclisi üyesi olarak İngiltere ve Amerika kolonileri arasına patlak veren ve 1775 yılında savaşa sebep olacak tartışmalara katıldı. 4 Temmuz 1776 yılında Amerika'nın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra halk ayaklandı ve diğer kolonilerden yardım çağrısında bulunulduktan sonra toplanan kongre, George Washington'ı başkomutanlığa atadı. Bu George Washington için oldukça zorlu bir görevin başlangıcı olacaktı. Çünkü George'a görevi veren kongreye tüm kolonilere bu çağrıyı kabul ettirebilecek kadar güçlü değildi. Washington'ın emrindeki askerler gönüllüydü ve istedikleri zaman evlerine dönebilme lüksleri vardı

Yine de Boston'a giden George Washington burada İngiliz donanmasını limanı terk etmesini sağladı. Ardından İngilizlerin saldırdığı New York'u savunmaya gitti. Ancak buradaki güçlü İngiliz ordusu Karşısında yenildiği ve New Jersey eyaletini boydan boya geçerek ünlü geri çekilmeyi gerçekleştirdi. Askerlerinin çoğunun kaçmış olmasının yanı sıra kalanlarsa donanımlı değildi. Ancak 1776 Noel'inde bir İngiliz karakolunu ele geçirerek Ülkede oluşan umutsuzluk havasını güvene dönüştürmeyi başardı. Bundan sonraki bazı çarpışmaların da yenildiği, bazılarındaysa zafer kazandı. Ancak çoğunlukla bozgunlarını zafere dönüştürmeyi bildi. 1777, 1778'e bağlayan kısmi ağaç ve yarı çıplak ordusuyla Forç Vadisi'nde geçirdi. Bu dönemde Fransızların İngilizlere savaş açmasıyla birlikte George'un beklediği yardım da gelmiş oldu. 1781 yılında Virginia'daki kuşatmasıyla İngilizler malubiyete uğratıldı. Bu uzun süren bağımsızlık savaşı en sonunda İngiliz generalin teslim olmasıyla son buldu.1783  yılında imzalanan Paris Anlaşması'nda İngiltere Kraliyeti, Birleşik Devletler'in bağımsızlığını tanıdığı ve George Washington, Bu seferin ardından malikanesine geri döndü. Fakat çok süre geçmeden yasal yaşama tekrar katıldı. Virginia delegesi olarak Fledelfie anayasa kurultayına katıldığı ve burada kurultay başkanı seçildi.

4 Mart 1789 da federasyon başkanı hazırlanan Federal Anayasa'yla birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturdu. Ve 30 Nisan 1789 tarihindeyse Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk başkanı seçildi. 1792 yılında ikinci kez başkan seçildi. Ve üçüncü kez başkan olmayı düşünmeyerek 1793 yılında siyasal yaşamdan ayrıldı. 14 Aralık 1799 tarihindeyse 67 yaşında zatürreden hayatını kaybetti. Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlık savaşında çok önemli rol oynadığı için

dünyanın başka hiçbir ülkesinde görülmeyecek şekilde adı Amerika'nın bir eyaletine verildi. Ve dünyanın süper gücü olan ülkenin başkenti kendi adını taşıyor.