Samurayların yükselişi eski Japonya'da halk, bol miktarda çeltik üretimi ve tüketim fazlası ürünlerin ticari olarak kıymet kazanması neticesinde toplumsal katmanlara bölündü. Bu katmanlaşma doğal olarak zengin ve fakir aileler ortaya çıkardı
Bir lider tarafından yönetilmeye başlayan kan bağıyla bağlı insanlardan ve düşük sınıf savaşçılardan oluşan zengin ailelere Uji denilmekteydi. Kılan, kabile ya da ufak beylikler şeklinde adlandırabildiğimiz ujiler, yüzyıllar boyunca birbirleriyle savaştılar
En nihayetinde aralarından birisi giderek güçlendi. Yamato kılanı milattan sonra 400 diğerleriyle giriştiği mücadeleyi kazanıp merkezi bir siyasi yapı kurmak için kolları sıvadı
Bugünkü Japon imparatorlarının ataları olan ailenin başındaki liderler meşruiyet kazanmak için kendi soylarını tanrılara dayandırmayı ihmal etmediler. Efsanelere göre Güneş Tanrıçası, bereketli pirinç tarlaları diyarını yönetmesi için göklerden torununu yollamıştı
Yamato liderleri yeryüzüne gönderilen bu Tanrı kaynaklı varlığın soyundan geliyordu. Çin'deki tek hanedanını örnek alarak merkezi bir yapı kuran Yamato İmparatorları
ujilerin direnmesine rağmen 7nci yüzyılda kuvvetlenerek etkisini ve etkisini bugünkü Japonya'nın büyük bir bölümüne yaydı. Yeni sistemle Yamato liderleri hem toprağın hem de insanların tek sahibi ve efendisi oldu
Kiyotada oturan ve belli bir süre sonra giderek halktan izole olmaya başlayan imparator ülke içinde söz hakkını kaybederken imparatordan aldığı yetkiyle tarım arazilerini yöneten feodal lordlar ya da toprak ağları olarak düşünebileceğimiz daim yollar askeri açıdan güç kazandı
8-9 yüzyıllarda ülke siyasetinde daha fazla söz sahibi olan kendilerini ve topraklarını savunmak için etraflarında savaşçı toplamaya başladılar. Bu toplanan savaşçılar Japon kültürü ve tarihi denilince akla gelen ilk kavramlardan olan samuraylığın temelini oluşturdu. 10 uncu yüzyılda ilk kez evraklarda yer alan samuray tabiri başta imparatora hizmet eden savaşçılar için kullanılırken Derebeylerin etrafında topladığı savaşçılar için de kullanılmaya başlandı. Ülkedeki dini, siyasi ve toplumsal eğilimlerin neticesinde savaş kültürünün yükselmesiyle, toplumsal zümreye dönüşen samuraylara verilen değerde giderek arttı
Oluşan samuray ailelerinin ve topluluklarının bir kısmı eski Japon beylerinin soyundan gelirken kimileri de savaş meydanlarında kendini ispat edip bu seviyeye ulaşmış savaşçılardan oluşuyordu
11 nci yüzyıla geldiğimizde Japonya siyasetine imparatora bağlılık yemini etmiş bu samuray aileleri yön veriyordu. Fujivara ve güç olarak onu takip eden Taira ve Minamoto aileleri belirtilen dönemin en popüler ve kuvvetli ailelerini teşkil etti
Sarayın bu toprak sahiplerini ve onlara sadakatle bağlı samurayları görmezlikten gelişi, taşrada huzursuzluğa sebep olunca da merkeze karşı büyük isyanlar baş gösterdi. Ülke yönetimini ele geçirmek adına girişilen bu isyan Büyük Samuray aileleri olan ve merkezi şekillendi. 1156 Hogen ve 1159 Heyca ayaklanmaları, Fujivara ve Mina Moto kılanlarının katledilmesiyle sonuçlandı yönetimi ele alan Tahiran Okio Mori, büyük bir hata yapıp, Minamoto'nun iki oğlunun hayatını bağışladı. Bu iki kardeş İZO bölgesine çekilerek 20 yıl boyunca güç topladı. Doğudaki dere beyleri de kendilerine bağlayarak 1180 yılında ayaklandı
1180, 1185 arasında Tahira ve Minamato kılanı arasında geçen Genpei Savaşı, samuraylar için bir mihenk taşı oldu. Bu savaşta yaşanan olaylar, yapılan ritüeller, uygulanan savaş stratejileri, Kullanılan silahlar, giyilen zırhlar, savaşçıların efendilerine bağlılığı, cesaret göstergeleri, sanat anlayışı, edilen yeminler, yapılan ve daha pek çok şey samuray felsefesinin ve geleneğinin oluşmasına yol açtı
Savaş sonrası yok edip yönetimi ele alan başkente girip 1192 yılında imparatordan şov'un unvanını aldı. Imparatorluğa karşı ayaklanmaları bastırmaları için Samuray liderlerine geçici olarak verilen bu unvanla askeri bir samuray rejimi kurmuş oldu. Bu yönetime Mina Moto şovgunluğu ya da fiili merkez kamu kura olduğu için kamu kura Bafu denilmiştir
Jori Tomo geçici olan şovgunluk unvanını kalıcı hale getirmek ve bu yetkiyi kendisinden sonra oğluna bırakabilmek adına ilgili düzenlemeleri yaparak askeri diktatörlüğünü babadan oğula devredilen bir geleneğe dönüştürmeyi başardı
Böylece İmparator Tanrı sağlığını korusa da, din adamı pozisyonuna itilirken Japonya'da 700 yıl kadar sürecek olan feodal çağa başladı. Yolitomo'nun ölümünün ardından oğulları olsalar da bu sefer kamu kuradaki hükümeti istediği gibi yönlendiren ortaya çıktı. Hocolar minamatolara ait olduğunu kabul ettikleri şovun unvanını kullanmayıp yerine pozisyonunu oluşturarak ülkeye hükmetmeye başladılar
Samuray kültürünün şekillenmesindeki ikinci dönüm noktası hocaların iktidar yıllarına denk gelmiştir. Sekizinci şık gen hoca oki mune, bir gün Çin'deki Moğol lideri Kubilay'dan mektup aldı
Bu mektup Moğol istilasının Japonya sınırlarına dayandığının bir habercisiydi. Tarihler 1274 gösterdiğinde Moğollar güneşin doğduğu Samuray Adası'nı istila için ilk girişimlerini başlattılar. Güney Adaları'na yapılan istila girişimini
1281 yılında bir ikincisi takip etti. Samurayların başarısıyla ve doğa koşullarının yardımıyla Moğol istilasının önüne geçildi. Samuraylara yardım eden fırtına kamikaze ise Japon kültüründe tanrıların rüzgarı olarak anıldı
Gempey Savaşı'nda yaşananlar nasıl samurayların temellerini oluşturduysa Moğol istilası da bu pantiona eklentiler yaparak daha da belirginleşip önem kazanmasına yol açtı. İç İsyanlarla ve güvendikleri kılanların ihanetleriyle zayıflayan aile üyeleri 1333 toplu olarak kendi soylarına son verdiler. Iç savaşın devamında bu sefer Aşika Samuray ailesi sivrilmeye başladı. Iki tahtın savaşında kuzeydeki imparatoru kontrol eden Aşika Klanı
güneydeki imparatora karşı galip gelip idareyi tamamen ele geçirdi. Ve Aşika şovgunluğunu kurdu. Fakat bu şorgunluğun yönetimi minamatolarınki kadar etkili olamadı
Ülkede çok fazla samuray ailesi ve daimio mevcuttu. Hepsi de haddinden fazla zenginleşen bu taşrabeylikleri sürekli isyan ediyor ve aralarında savaşıyordu. Samuraylığın giderek yükseldiği bu istikrarsız dönem içerisinde merkezi otoritesi yok oldu
Samuray ailelerini tek bir merkezden yönetme ve birleştirme olanağı imkansız bir noktaya geldi. 15 inci yüzyıla gelindiğindeyse Japonya siyasi hayatı, Samuray ailelerinin çekişmelerinden ibaret bir hal aldı
üstüne yıkım gücü yüksek iki isyanları baş gösterdi. Ikiler çoğuna hizmet etmeyen düşük seviyeli samurayların birbirlerini korumak için oluşturduğu topluluklardı. Bu topluluklarda fakirleşen köylü çiftçilerden oluşan ve en alt rütbeli samurayları olan birlikleri bulunurdu. Bu samuray sınıfının giderek artması ve dayım yuvaların bu birliklere ordularında yer vermesi hali hazırda devam eden çatışmalarda tarafların güçlerini daha da arttırdı
1467 gelindiğinde iyice harlanan ateş, kontrolden çıktı. Ve alevler şovgunluğun zirvesini sardı. Onin savaşı 1443 Şovgunluk makamına gelen Aşika Gaşhima kendisinden sonra gelecek olan kişi olarak kardeşi Yuşhi'yi seçmişti. Fakat sonraki yıllarda bir oğlu oldu. Bu doğumla beraber Yeşimasa, varisi olarak oğlunu seçmeye karar verdi
Bu karar değişikliği bir anda veraset anlaşmazlığına dönüştü. Hükümet danışmanı olan Hosokova klanından şovgunun kardeşini başta görmek isterken güçlü daim yollardan Yamaha Souzen Şovgu'nun ufak oğlunu destekledi
Iki amacı seçtikleri kukla liderlerin ardından ülkeyi bizzat yönetebilmekti. Her iki kılan da müttefikleriyle beraber savaş için güç toplarken bir yandan da başkent keyota yakınlarına adamlarını yerleştirdiler. Etraftaki tepelerde ve tapınaklarda kamplar kuran Hasım Kuvvetler toplayacak, kıyamette avantaj sağlamak için kentin sokaklarına dağıldılar. Ellerinde mızraklarıyla birbirine gözdağı veren samurayları arasındaki ilk sürtüşme kentteki konağının yakılması oldu. Ve böylece 10 yıl sürecek olan savaşı 1467 Mart'ında başladı. Taraflar aylarca şehir sokaklarında savaşırken başkentteki yüzlerce tarihi yapı ve konut harabeye döndü
Batı ordusu kentin güney ve batısına hakimken Doğu ordusu da geri kalan kısımda sıkışıp kaldı. Imparatoru ve şovgunu ele geçirerek Souzen'i hain ilan ettirdi
Batı ordusunda savaşan samuraylar için onur kırıcı bir durumdu. Ama Souza'nın durumu toparlayıp askerlerinin dağılmasını engelledi. Kılıç, ok ve mızrak kullanan samuraylar, başkent ve etrafında gerçekleşen muharebelerde üç Tür çatışma modeli üzerinden harp ettiler pusuya düşürme, kundaklama ve parça parça gerçekleşen yakın dövüş sekansları. Bunların yanında şehirdeki binalar yıkılarak eski tip atlı okçularında muharebeye müdahil olması sağlandı
Külto küle dönerken ülkenin dört bir yanından gelen on binden fazla asker, köşe başlarında can verdi. Sene sonuna doğru taraflar, sokak çatışmalarına uzun bir süre ara verdiler, başkentteki çatışma dursa da dayım yolların vatsaları arasındaki çatışmalar ve siyasi hamleler duraksız devam etti. Yıl 1469 olduğunda şovun, Posoka'ların desteğiyle oğlunu resmi varis olarak atarken kardeşi mi de Yamanalar'a sığındı
Bu garip ve kafa karıştıran bir taraf değişimiydi. Kılanlar savaşın başında iktidara gelmesine karşı geldikleri adamları hiçbir şey olmamış gibi takas etmişlerdi. Fakat bu savaşın tansiyonunu zerre düşürmedi
Işte o an savaşın bir veraset savaşı değil, samuray kılanlarının kişisel hesaplaşması olduğu net bir şekilde anlaşıldı. Büyük can kayıplarına rağmen çıkmaza giren savaşın devamı için taraflar daha da militarize oldu. Ve kırsaldaki unsurları da hengamenin içine çekti
Yağmaların, kanunsuzluğun kronik hale dönüştüğü kaos ortamı bir noktada onun savaşından bağımsız olarak yerel davalara dönüştü. 1473 hem Katsu Moto, hem de SOZEN ölmesine rağmen masalları bu anlamsız savaşı daha da şiddetlendirdi
Doğrusu kimsenin savaşı kazandığı da yoktu. Hizipleşen grupların yaptıkları tek şey, sosyal düzenin bozulduğu bu atmosferde karşı tarafın sayısını biraz daha azaltmakta çatışmaların bitmesi, civarındaki savaşçıların bu bölgeyi terk ederek eyaletlerine çekilmesi neticesinde gerçekleşti. Son olarak Yamana Sancaktarlarından bir bölümünü yaktı. Ve Aralık 1477 bölgeyi terk etti
Böylece Onin savaşı bitmiş oldu. Şehir yanarken şogun ise artık her şeyden elini eteğini çekmiş bir vaziyette şiirler okuyor ve yaptıracağı gümüş kulenin planlarını gözden geçiriyordu
Aslında savaş bitmemiş, sadece mekan ve form değiştirmişti. Civarında başlayan ve şimdi de oradan uzaklaşan Savaş, taşraya ve Japonya'nın tamamına yayıldı. Şiddet ve yıkımdan hiçbir yerleşke kaçamadı
Sonuç olarak Onin Savaşı'yla büyük askeri değişiklikleri de bünyesinde barındıracak ve 100 yıldan fazla sürecek savaşan kılanlar dönemi. Yani Sengog Giday başladı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder