Jül Sezar

  Roma Siyasetine hakim 2 büyük komutan vardı. Pompeius, İspanyada, Akdenizde, Anadoluda ve Suriyede başarılar kazanmış efsaneleşmiş bir komutandı. İkinci büyük gücü Romanın en zengin adamı , Gladyatör Spartaküs liderlik ettiği isyanı bastırması ile tanınan Crassus du. Senatoya karşı birbirlerini destekleme kararı aldılar, onları daha sonra tamamlayacak bir kişi daha ortaya çıktı oda Sezardı. Sezar soylu ancak çok başarılı olmayan bir aileden gelmeyen biriydi. Siyaset arenasına Marius sayesinde oldu. Roma Senatosunda o zamanlar iki hizip vardı. Optimates ve Populares Halk oyları ile Roma Senatosunun gücünü kırmaya çalışan Marius diğer grupdan ( Optimates ) Suda tarafından tasfiyesine karar verildi.  (Marius) Sezar bu karar karşısında başkentten ayrılıp Romanın doğusunda bir hayat yaşamaya karar veren verdi. Bu süre zarfında askeri pek çok deneyim kazandı. Yıllar sonra Romaya döndüğünde avukatlık yapmaya başladı. Sonrasında önü kesilmiş olmasına rağmen devlet kademelerinde bir yere kadar gelmeyi başardı. Hispania Ulterior valisi olarak atandı. Hayatında bu bir dönüm noktasını oluşturdu. Siyasette tutunmanın yolu paradan geçiyordu ancak Sezarın o kadar parası yoktu. Siyasette var olabilmek için Crassus a dan yüklü miktarda borç aldı. Hem Crassus ile gizli ittifak kurdu hemde borçlandığı için ona bağımlı oldu. 

Sezar Pompeius a yakınlaştı ve ittifak kurdu. Onu destekleyip istenen yasaların geçemesine onay verdi. Bu üç kişinin birbirine yakılaşmasının sebebi Optimates grubunun yoğun muhalefetinden kaynaklandı. İspanya valisi zamanında üst üste zaferler kazandı ve askerlerininde sadakatini kazandı. Zafer alayı ile şereflendirilmek üzere Romaya çağrıldı. Konsüllüğe adaylığını koydu.  (Konsül: Roma Cumhuriyetinde her yıl seçilen iki Devlet başkanından biridir. ) Senatodaki aristokratlara karşı, Magnus, Crassus ve Sezar 1. Triumvirlik adı altında bir ittifak kurdular. 2 Konsülden biri olarak Sezar seçildi. Roma Cumhuriyetinde Konsül seçilen biri Konsüllükteki görevi 1 yıl sonra bitince uzak eyaletlerin başına gönderilirdi. Sezarda görevi bittikten sonra Galya Cisalpina, Galya Narbonensis ve Ityricum Valisi oldu. 

Crassus Doğu Vilayetlerine giderek, Partlara karşı savaşacak. Pompeius İspanya ve Afrika daki eyaletlere gidip valilik yapacak kendi aralarında bir iş bölümü yapmışlardı. Dünya tarihinin en merak uyandıran askeri operasyonlarından biri olan Galya Seferleridir. Sezar Galyalılara savaş açarak akla hayale gelmeyecek başarılara imza attı. Avrupanın derinliklerine kadar zaferler aldı. Sezarı Sezar yapan ün bu Galya seferleri oldu. 300 den fazla kabileye diz çöktürdü yada yok etti. 800 den fazla yerleşkeyi küle çevirmiş. Tarihçilerin hesaplaması ile bir milyona yakın insanı öldürmüş. Bir milyona yakın insanıda köleleştirmişti. Bu şekilde Romanın en güçlü komutanı olmayı başardı.  

1. Triumvirlik dağılma göstergelerinin başlaması Sezarın güçlenmesiyle beraber oldu. Sezarın kızının ölmesi olduğudur. Kızı Pompeius ile evlidir. İkili arasında uzaklaşma başladı. Pompeius Sezardan uzaklaşarak gelenekçilerin tarafına yakınlaştı. Sezarın arka arkaya kazandığı savaşlar neticesinden güçlenmesinden sonra bu uzaklaşmanında payı vardır. Crassus partlarla savaşırken harran da yaptığı savaşı kaybetmiş feci bir şekilde can vermiş bunun sonrasında ittifak dağıldı. Senato Sezarın ve askerlerinden savaşlarda kazandığı başarılardan korkttuğu için bir şekilde Sezarı devre dışına almak istediler. Görev süresi biten komutan Romaya dönmediği için normal bir vatandaş olarak Romaya çağrıldı.  Amaçları Sezarı yargılayıp ortadan kaldırmak istemeleriydi. Sezarda bunu anladı dokunulmazlığını korumak için bir memuriyet yada komutanlık istedi. İstediği cevap gelmediğinde en çok güvendiği lejyonları ile İtalya kıyısı sınırına geldi. Komutanın bu sınırı geçmesi Romaya ihanet sayılırdı. Apoletlerinin sökülüp Romada yargılanacak yada Roma düşmanı olacaktı. 

Sezar sınırı geçip Romaya doğru ilerlediğinde Romada iç savaş başladı. 

Pompeius - Sezar

Sezarın Avantajları 

• Sezarın Komutanlık Becerileri.
• Deneyimli Lejyonerleri (cesaret, hız, iş bitiricilik, teknik kapasite, Silah kullanımı, ileri ve geri hat organizasyonları)
• Askerlerinin Sadakati

Sezarın Galya savaşlarında yaptığı en iyi şey hızlı davranmaktı. Burada da aynı şeyi yaptı. Hızlıca güneye indi. Cumhuriyetçiler ve Pompeius taraftarları paniğe kapıldılar ellerindeki Lejyonları Sezarın eski askerleriydi. Ona karşı savaşacakları mehçüldü. Pompeius kendi lejyonlarına ulaşması gerekiyordu.  O yüzden Tüm Senato ile beraber sehir terk ettiler oluşan otorite boşluğu tek tek Sezara itaat etmesini ve onun yanında olmasının önünü açtı. Pompeius ve ordusu Epire kaçtı. 2 Ayda İtalyanın tamamına hakim oldu. Fakat savaşı kazanabilmek için Pompeius yok etmesi gerekiyordu. Rakiplerin üzerine yürümeden önce arkasını sağlama alması gerekiyordu. Hızlıca Hispanyaya gidip lejyonları aradan çıkarmayı düşündü.Kansız bir şekilde buradaki kuvvetleri ya tarafına kattı yada emekli etti. Burayı güvenliğe alınca  Romaya döndü. Pompeiusda Makedonyada kararhagö kurup ülkenin dört bir yanından asker topladı. Onbinlerce asker, 500 den fazla gemi kendisini Romanın gerçek korucuyusu sanan kişilerle kendisinin emri altında toplandılar.  İtalya rakip donanma tarafından ablukaya alınmıştı.  Risk alarak Epir kıyılarınındaki Palaesti ye  çıktı.  Karaya ayak bastığında zor durumdaydı. Denizden ikmal olması zor etrafındaki şehirler Cumhuriyetçilere destek veriyordu. Pompeiusda Sezarla savaşmayı değil yormayı istiyordu.  Kıyıya çıkan Sezarın olduğunu duyunca oda Sezarın üzerine gelmeye başladı. Sezar Apollania ve Orcium aldı . Pompeiusda Asparagumda kamp kurdu. Sezarın başarılı Komutanı Mark Antoni İtalyadan 4 Lejyon ve 800 atlı birlik ile zor bir şekilde deniz yoluyla bölgenin kuzeyine geldi. Bu aşamadan sonra Sezar ve Mark ordularının birleştirmek istediler. Pompeius çabalarına rağmen iki ordu Elbasan civarında birleşti. Sezar arkasını korumak ve tedarik hatlarını korumak için 2 Lejyonunu Teselya ve Astolia ya gönderdi. Bir lejyonunuda Makedonya'da Pompeius destek için gelecek askeri oyalaması için gönderdi. Dyrhachium sehrini ele geçirmek için Sezar şehrin güneyine kano kurdu Pompeius da onların güneyine kamp kurdu. Pompeius savaşa gelmemesi sonucunda Sezar etrafında bir çember oluşturacak ve  deniz kıyısına kadar kale yapacak kendisini hapsetme planı yaptı. Savaşçıların yanında mühendislikleri ile ünlenen Roma askerleri aralıklı olarak kuleler inşa etmeye başladılar. Kulelerin araları taş yada toprak ile siper şeklinde bırakılacaktı. 

Cumhuriyetçiler kendilerinin sarıldığını görünce kendileride korumak amacıyla siper oluşturmaya başladılar. Sezar 20 km ilk devasa bir hat oluşturdu. Arada kalan bölgelere çıkıp savaşsalarda pek bir sonuç alınamadı. Bu taktik 1. Dünya savaşında da denenmiştir. Kuşatılan Pompeius lojistik ve psikolojik sıkıntılar yaşamaya başladı. 

Yaz ayı geldiğinde durumları pek kötüydü. Pompeius bu durumda kurtulmak için bir hile denemek istedi. Dyrhachium kenti garnizonu Sezara teslim olman kabul edecek Sezarda bu habere göre şehri almaya gittiğinde askerleri saldırıya geçti. Bu tuzağı işe yarayan Pompeius tüm gücüyle atağa kalktı. Bunu beklemeyen Sezar tarafı arkadaşlarınıda ezerek kaçmaya başladı. Kuşatmanın kırılmasına sebep oldu. Sezarın askerlerinin savaş alanından kaçmasına sebep oldu. 

    Ağır bir yenilği alan Sezar Apollonia ya geri çekildi. Ufak bir garnizon bıraktı ve orayı terk etti. İç kısımlara çekilerek yaralarını sarması gerekiyordu. Vadilerden güneye indi. İÇ kısımlar daha önceden gönderdiği birlikleri ile birleşti ve Aeginium da kamp kurdular. Suriyeden gelecek olan askerleri karşılamaya giden General Calvinus yenilip Bitola ya ya çekildi. Calvinus yenen birlik Larissa ya yöneldi. Calvinusu geldiğini öğrenen Pompeius onu karşılaşma için yola çıktı. Calvinus bu haberi öğrenmesinden sonra hemen Sezarın yanına geldi. Pompeius da güneye devam ederek Larissadaki kuvvetleri ile birleşti. Her iki tarafından orduları güçlerini birleştirdi. Sezar Pharsalus kentinde kamp kurdu. Pompeius komutanları Sezarı köşeye sıkıştığını savaşmak istedilerini söylüyorlardı. Pompeius savaşmak istemiyordu. Sadece yormak istiyordu. Senatonun zoruyla Pompeius Sezar ile savaş yapmaya zorlandı. 

Enipeus nehri Yakınlarında;

Cumhuriyetçiler: 11 Lejyon 47.000 Asker, Sezar 9 Lejyon 22.000 Asker oluşuyordu. 

    Sezar 3 hattan oluşan geniş bir dizilim tercih etti. Pompeius Okçuları ve Süvari birliklerini kendi sol kanadına dizdi. Amacı süvarileri ile düşmanı sağında sarıp üstün asker sayısı ile merkezden baskı yapmaktı.  Bunu gören Sezar; 

Süvarilerini kendi sağına yerleştirdi. 3 ncü hattan çektiği bazı taburları sağ tarafı korumak amacıyla eğik açıyla 4 ncü bir hat oluşturdu. 

Lejyonerler düşmanı gördükleri zaman ellerinideki palaları var gücüyle fırlatmaya başladılar. Düşmanın üzerine olağanca güçleri ile saldırdılar. Pompeius süvarilerine hücumla emri verdi. Sezarıın süvarileri geri çekilerek gizli 4ncü hattın üzerine gönderdiler. Rakibin kaçtığını sanan Pompeius askerleri yedek hat ile karşı karşıya geldiler. Sezarın süvarileri arkadan Pompeius süvarilerini sardılar. Pompeius süvarileride piyadelerle savaşıyorlardı. iki arada kalmaktan korkan süvariler düzeni bozarak kaçtılar.  4ncü hat ve süvariler düşmanı sol tarafından çevrelediler Sezar en tecrübeli askerlerinin tuttuğu 3ncü hattıda düşmanın üzerine gönderdi. 3ncü hattan da destek alan diğer hatlar bir anda kırılmaya başladılar. Pompeius hattın kırıldığını gördüğünde kampa kaçtı. Kendi başına kalan Pompeius askerleri bir anda kaçmaya başladılar. Pek çok senatör tepelerin arasından kaçmaya çalışırken yakalandılar. Bu savaşa 200 Lejyonler ve 30 Yüzbaşı kaybeden Sezar kazandı.