Nuri Demirağ Sivas Divri'nden İstanbul 'a gelen Nuri Demirağ, Cumhuriyet İdareisinin Türkiye demir yolları ve şoseleri için açılan ihale de devlete verdiği en uygun tekliflerle mütahhitlik hayatına atıldı.
Demir yollarındaki çalışmalarından dolayı Atatürk tarafından kendisine Demirağ soyadı verilen ilk Türk demir yolu mütahidi Nuri Demirağ, 1112 kilometrelik demir yolu yaparken diğer büyük inşaat işlerine dağıtıldı.
1936'da havacılık sanayisinin ilk temellerini atmaya başlayan Nuri Demirağ mademki bir millet tayaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz, ilkesiyle yola çıktı.
Bu uğurda ömrünü vakfettiği uçak sanayisi kendisinin öncülüğünde açılan Atatürk havalimanı ile hızla gelişti. 1936'da havacılık konusunda 10 yıllık bir program hazırlatarak Çekoslavak bir firma ile anlaştı.
Beşiktaş'ta Tayyare Etüt Atölyesi 'nin açılışını 17 Eylül 1936'da yaptı. Demirağ pist ve uçuş sahası olarak kullanılmak üzere İstanbul Yeşilköy'de Gök Stadyumu adını verdiği ilk sivil hava meydanında çalışmalara başladı.
Yeşilköy'de Gök Stadyumu 'nun kurulmasından sonra Sivas Divri'nde pilot yetiştirmek üzere Gök Okulu adını verdiği akademi kurdu. Bu okul ile Anadoluyu teknolojik atılımın bir parçası haline getirmeye amaçladı.
Demirağ 'nın amacı yurt içinde hem ticari, hem askeri uçaklar üretmek hem de mühendisler, teknisyenler ve pilotlar yetiştirmekti. Fransa'da uçak mühendisliği eğitimi alan Selahattin Reşit Alan ile kurduğu ortaklığın sonucunda 1936 ve 1938'de Nude 36 ve Nude 38 adı verilen uçakları tasarladı.
Uçaklar o dönemin teknik açıdan en gelişmiş uçaklarındandı. 1941 yılında Türk yapımı ilk uçak İstanbul'dan Divriyeye uçtu. Ardından 12 uçaklık bir filo Bursa, Kütahya, Eskişehir, Ankara, Konya, Adana, Elazığ ve Malatya rotasında uçarak halka gösteri yaptı.
Nude 38 tipi yolcu uçağı tamamen Türk mühendis ve işçilerinin ortaya çıkardıkları Türk yapımı bir uçaktır. Altı kişilik yolcu uçağının çift pilot kumandası bulunmaktadır. Saatde 325 kilometre hız yapabilmekte ve 1000 kilometre uçabilmektedir.
Ankara 'nın doğusuna ilk demir yolunu yapan İstanbul Boğazına özel köprü yaptırmayı projelendiren Bursa'da Sümer Bank 'ın Merinos fabrikasını kuran, İzmit'de Selilos fabrikasını kuran, İstanbul'daki büyük hal bina'sını yapan, seri üretim olarak ilk Türk uçağını yapan, Karabük'te Demir ve Çelik fabrikasını kuran, ilk yerli paraşütü yapan, Sivas'ta Cimento fabrikası kuran Nuri Demirağ 1954 seçimlerinde Sivas mebusu olarak Büyük Millet Meclisi 'ne girmiştir.
Nuri Demirağ 'nın uçak sanayisindeki çalışmaları, kendisini teşvik eden devlet kuruluşlarının imalata geçtikten sonra ilgi göstermemesi ve sipariş alınamaması üzerine 1940'da durduruldu. Elde kalan uçaklar, Hurdacı 'ya satıldı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder